Μείωση πορτογαλικής παραγωγής ελαιολάδου και αύξηση εισαγωγών κατά 70%, κατά το πρώτο 8μηνο 2015. Θέση ελληνικού ελαιολάδου στην πορτογαλική αγορά και προοπτικές.
Χώρα αναφοράς ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Έκδοση Γραφείο Ο.Ε.Υ. Λισσαβώνας
(Αρμοδιότητα και για Πράσινο Ακρωτήρι, Σάο Τομέ και Πρίνσιπε)
I. Διεθνές εμπόριο ελαιολάδου – Αύξηση εισαγωγών κατά 70%.
Η ελαιοκομική χρονιά 2014/2015 δεν ήταν καλή για την Πορτογαλία, με αποτέλεσμα την άνοδο της τιμής και την αύξηση των εισαγωγών ελαιολάδου (4ψήφια δασμολογική κλάση 1509 Συνδυασμένης Ονοματολογίας). Σύμφωνα με στοιχεία της Κρατικής Στατιστικής Υπηρεσίας-INE, κατά το πρώτο 8μηνο 2015, οι πορτογαλικές εισαγωγές αυξήθηκαν σε αξία, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο 2014, κατά 70% ή 91εκ.ευρώ, ανερχόμενες σε 221εκ.ευρώ. Εν λόγω αύξηση οφείλεται τόσο στην αύξηση των εισαγόμενων ποσοτήτων, όσο και στην αύξηση κατά 40% της μέσης τιμής εισαγωγής ανά κιλό, από 2,08€/kg σε 2,92€/kg. Σε όρους ποσοτήτων, οι εισαγωγές ελαιολάδου ανήλθαν την ίδια περίοδο σε 75.702 τόνους, αυξημένες κατά 21% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο 2014. Η άνοδος των εισαγωγών, κυρίως από τρίτες χώρες, οφείλεται στην συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής κατά 35% κατά την ελαιοκομική χρονιά 2014/2015. Οι εισαγόμενες ποσότητες προήλθαν σε ποσοστό 88,6% από χώρες της ΕΕ, με σημαντικότερο προμηθευτή την Ισπανία με ποσοστό 87,4% επί του συνόλου. Ακολουθεί η Τυνησία με ποσοστό 9,5%, το Μαρόκο (1,45%), η Γαλλία (0,75%), η Ιταλία (0,42%), η Χιλή (0,26%), το Περού (0,22%), κλπ. Ουσιαστικά η αύξηση των αναγκών για εισαγωγές καλύφθηκε από την Τυνησία, από όπου εισήχθησαν 7.177 τόνοι, (έναντι μηδενικών εισαγωγών από την χώρα αυτή το αντίστοιχο διάστημα 2014), με μέση τιμή ανά κιλό 2,84ευρώ.
ΙΙ. Εγχώρια παραγωγή και αυτάρκεια.
H Πορτογαλία είναι σχεδόν αυτάρκης σε ελαιόλαδο, ωστόσο, η παραγωγή δεν επαρκεί για την κάλυψη της εξωτερικής ζήτησης. Κατά το πρώτο 8μηνο 2015, οι πορτογαλικές εξαγωγές ελαιολάδου μειώθηκαν σε ποσότητα κατά 6%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο 2014, ωστόσο σε αξία οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 17%, χάρις στην αύξηση της μέσης τιμής εξαγωγής κατά 25%. Σημειώνεται ότι η μέση τιμή εξαγωγής ελαιολάδου, η οποία ανήλθε το πρώτο 8μηνο 2015 σε 3,48€/kg, είναι κατά 19% υψηλότερη από την μέση τιμή εισαγωγής (2,92€/kg), δηλαδή η Πορτογαλία εισάγει ελαιόλαδο φθηνότερα και το εξάγει ακριβότερα. Οι πορτογαλικές εξαγωγές ελαιολάδου την εξεταζόμενη περίοδο ανήλθαν σε 70.911 τόνους, σε αξία 246,9εκ.ευρώ. Οι βασικότεροι πελάτες του πορτογαλικού ελαιολάδου (σε όρους ποσοτήτων) είναι η Ισπανία (42%), η Βραζιλία (32,5%), η Ιταλία (11%), η Γαλλία (4,6%) και η Αγκόλα (3,2%).
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελαιολάδου Πορτογαλίας (Οίκος του Ελαιολάδου), η πορτογαλική παραγωγή την ελαιοκομική χρονιά 2014/2015 μειώθηκε από 92χιλ.τόνους σε 61χιλ.τόνους. Σύμφωνα με την Γενική Γραμματέα του Συνδέσμου, προκειμένου να καλυφθεί η εξωτερική ζήτηση, οι πορτογαλικές παραγωγικές εταιρείες ανατρέχουν σε διεθνείς αγορές για την προμήθεια υψηλής ποιότητας ελαιολάδου, ώστε να διατηρήσουν το επίπεδο ποιότητας του πορτογαλικού προϊόντος, μεταξύ των καλύτερων ελαιολάδων παγκοσμίως. Το Διεθνές Συμβούλιο ελαιολάδου εκτιμά ότι το 2015/2016 η πορτογαλική παραγωγή θα ανακάμψει και θα επανέλθει στο επίπεδο των 90χιλ. τόνων. Πέρα από την μειωμένη παραγωγή, η μείωση των εξαγόμενων ποσοτήτων ελαιολάδου οφείλεται στην οικονομική κατάσταση δυο εκ των σημαντικότερων πελατών της Πορτογαλίας, την Αγκόλα και την Βραζιλία, όπου οι εξαγόμενες ποσότητες μειώθηκαν κατά 30 και 15%, αντίστοιχα. Πάντως, ο βαθμός αυτάρκειας της χώρας σε ελαιόλαδο ξεπερνά το 90% (στοιχεία π/Υπ.Γεωργίας&Αλιείας 2011), χάρις στην σημαντική τοπική παραγωγή, η οποία αποτελεί το 2,4% της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσης ελαιολάδου (στοιχεία αγροτικού έτους 2012/2013). Εξάλλου, το ελαιόλαδο είναι παραδοσιακό πορτογαλικό προϊόν και από τα βασικά προϊόντα διατροφής των Πορτογάλων, με μέση ετήσια κατανάλωση ίση με 7,8lt/έτος/άτομο).
ΙΙΙ. Διμερές εμπόριο ελαιολάδου Ελλάδας-Πορτογαλίας.
Όσον αφορά το διμερές εμπόριο ελαιολάδου Ελλάδος-Πορτογαλίας, σημειώνεται ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια καταγράφονται κατά το πρώτο 8μηνο 2015 πορτογαλικές εισαγωγές ελαιολάδου από την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, την εξεταζόμενη περίοδο η Πορτογαλία εισήγαγε από την Ελλάδα 1,6 τόνους ελαιολάδου έναντι 11,6 χιλ.ευρώ, με ποσοστό μόλις 0,0021% επί του συνόλου των εισαγόμενων ποσοτήτων, και με μέση τιμή 7,17€/kg. Εν λόγω εξαγωγές αφορούν αποκλειστικά παρθένο ελαιόλαδο της δασμολογικής κλάσης 150910. Κατά την ίδια περίοδο, η Ελλάδα εισήγαγε από την Πορτογαλία 24 τόνους ελαιολάδου, έναντι 83,5χιλ.ευρώ, με μέση τιμή 3,48€/kg. Εν λόγω ποσότητες, επίσης, αφορούν αποκλειστικά παρθένο ελαιόλαδο της δασμολογικής κλάσης 150910. Με άλλα λόγια, και στον βαθμό που μπορούν να συναχθούν συμπεράσματα δεδομένων των μικρών ποσοτήτων, η Ελλάδα εξάγει στην Πορτογαλία ακριβό ελαιόλαδο και προμηθεύεται φθηνότερο.
ΙV. Διαπιστώσεις και προτάσεις προβολής ελληνικού ελαιολάδου.
Το ελληνικό ελαιόλαδο δεν είναι ευρέως γνωστό στην πορτογαλική αγορά. Ούτως ή άλλως οι Πορτογάλοι καταναλωτές προτιμούν το τοπικό ελαιόλαδο, το οποίο θεωρούν απαράμιλλης ποιότητας. Το ελληνικό ελαιόλαδο έλαβε κάποια προβολή στην πορτογαλική αγορά το 2012, όταν ελαιόλαδο της εταιρείας Κύκλωπας ΑΕ κέρδισε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία φρουτώδους αγουρέλαιου μεσαίας έντασης στον Διεθνή Διαγωνισμό Ελαιολάδου που διοργανώνει ετησίως ο πορτογαλικός Οίκος του Ελαιολάδου. Από πλευράς μας ενθαρρύνουμε τις ελληνικές εταιρείες να συμμετέχουν σε εν λόγω διαγωνισμό, ειδικά δεδομένου του μηδενικού κόστους συμμετοχής. Υπενθυμίζεται ότι εν λόγω Διαγωνισμός διοργανώνεται στην πόλη Beja της Πορτογαλίας, στο πλαίσιο της Αγροτικής Έκθεσης OVIBEJA (τέλη Απριλίου). Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από τους φορείς ACOS (Aγρότες του Νότου) και Οίκος Ελαιολάδου (Ένωση Ελαιοπαραγωγών Πορτογαλίας), με την υποστήριξη του Πορτογαλικού Υπουργείου Γεωργίας και διεξάγεται ενώπιον διεθνούς κριτικής επιτροπής που αποτελείται από πιστοποιημένους από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου γευσιγνώστες ελαιολάδου, προερχόμενους από την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Χιλή, την Τυνησία, κ.α.. Παράλληλα, σημειώνεται ότι προοπτική στην πορτογαλική αγορά μπορεί να έχει και η προσφορά ελαιολάδου ιδιωτικής ετικέτας.
Σε κάθε περίπτωση, η προβολή του ελληνικού ελαιολάδου στην Πορτογαλία προϋποθέτει την ενεργό δραστηριοποίηση των ελληνικών εξαγωγικών εταιρειών, με συμμετοχή σε Διεθνείς Εκθέσεις αγροτικών προϊόντων, τροφίμων-ποτών και πραγματοποίηση αποστολών, σε επίπεδο επιχειρήσεων ή φορέων. Προς τούτο, σε περίπτωση πραγματοποίησης επιτόπιας επίσκεψης, το Γραφείο μας προτίθεται να προγραμματίσει, για λογαριασμό ενδιαφερόμενων εταιρειών/φορέων, απευθείας επιχειρηματικές συναντήσεις με πορτογαλικούς φορείς και εταιρείες του κλάδου, με σκοπό την διείσδυση του ελληνικού ελαιολάδου στην πορτογαλική αγορά.
